Ik heb eigenlijk alles. Ook genoeg contacten
en toch voel ik mij vaak vreselijk eenzaam …
Hoe help je iemand om zijn of haar eenzaamheid op te lossen?
Dit is altijd een erg lastige hulpvraag. Meestal gaat de hulpverlening richting het herstellen of opbouwen van een netwerk of het herstellen of aanbrengen van vaardigheden, om in contact te treden met anderen. Er wordt dan van uitgegaan dat eenzaamheid ontstaat door het gebrek aan contacten met anderen. Soms is dat waar en soms ook niet.
Laten we eens inzoomen op eenzaamheid. Er bestaan verschillende soorten van eenzaamheid.
Emotionele eenzaamheid:
Deze ontstaat als er een gemis is aan een intieme band met één of meerdere personen. Meestal ontstaat emotionele eenzaamheid als gevolg van het gemis van een levenspartner. Dat kan ontstaan omdat die er nog niet is of omdat die na een scheiding is weggegaan of overleden is. Dan kunnen er veelvuldige contacten zijn met tientallen andere mensen, en dan nog kan dat gevoel van die eenzaamheid de boventoon voeren. Dit wordt meestal veroorzaakt omdat die ene partner, en waar die voor stond, en wat die vervulde, er niet meer is en in de eigen beleving niet meer vervangen kán worden. Door die overtuiging blijft die leegte aanwezig en ontstaat emotionele eenzaamheid.
Sociale eenzaamheid:
Er bestaat ook zoiets al sociale eenzaamheid. Hierbij heb je minder contact met mensen zoals, collega’s, vrienden, buren of familie dan je werkelijk wenst. Als die contacten er wel zijn geweest dan is er een reden voor dat die er nu niet meer zijn.
Daar zou je eens naar kunnen kijken. Misschien is het wel goed en passend dat netwerken komen en gaan en zich voortdurend aanpassen aan wie jij bent, waar jij gaat staan en waar jij heen wilt. Die eenzaamheid kan ook slechts de overbrugging zijn van het ene netwerk naar het andere netwerk. Maar als die contacten er nooit zijn geweest, wat is dáár dan weer de reden van en wat is jouw rol in dit alles?
Existentiële eenzaamheid:
Hierbij gaat het over het gemis aan zingeving: het knagende gevoel van zinloosheid en doelloosheid. Naar mijn mening ligt in die existentiële eenzaamheid de oorzaak van alle eenzaamheidsbelevingen die ik zojuist benoemd heb. Mis je een doel en zingeving in en vanuit de diepte van jezelf? Dan zul je die hoogstwaarschijnlijk buiten jezelf gaan zoeken. Maar voordat we verder gaan, eerst nog even dit:
Wat is dan doel en zingeving in en vanuit de diepte van jezelf?
Het klinkt erg mooi! Maar wat is het en hoe werkt dat? De diepte in jezelf, wat is dat?
Volledig zal het niet zijn wat ik er over schrijf, maar het is zoiets als het denk, voel en bewustzijnsgebied, waar bijvoorbeeld je complete verleden ligt. Daarmee bedoel ik je eigen verleden. Van de mens die je nu bent, maar ook het verleden dat verder gaat dan je leven hier en nu.
Tevens is dit het gebied waar je oorsprong ligt. Ik denk dat de diepte in jezelf ook de opening bevat naar de bron van het leven; de bron waar het allemaal vandaan is gekomen en uit ontstaan is. De één noemt die bron God, een ander noemt die bron “Het Licht” of het universum of Allah of de oerknal…
Is het mogelijk om in de diepte van jezelf te komen …
en daar te ontdekken waarom je
1) dit leven en
2) dit lichaam hebt
3) dit man of vrouw zijn
4) deze ouders/ deze kinderen
5) deze omstandigheden; deze eenzaamheid, deze ziekte of gezondheid?
Mijn persoonlijke ervaring laat zien dat je stap voor stap de diepte in kunt leren kijken en voelen.
Waaruit bestaat de diepte in jezelf:
Deze bestaat uit verschillende lagen waarvan de eerste twee sowieso grotendeels herkenbaar en toegankelijk zijn.
Kijk je mee naar deze lagen?
We beginnen bij de bovenste laag,
de eerste laag die je tegen komt.
De laag van jezelf:
Dit is de laag die je zelf aan hebt gebracht en die nog steeds groeit, omdat je er elke dag iets aan toevoegt. Dit doe je door de beslissingen die je neemt, de dingen die je zegt, voelt en doet. Daar liggen dus jouw eigen denk- en voelherinneringen, de oorzaken en gevolgen van jouw eigen acties, beslissingen en keuzes. Deze laag is ongeveer ontstaan vanaf je vierde, vijfde of zesde levensjaar. Eigenlijk vanaf het moment dat je brein in staat is om waarnemingen ordelijk op te slaan en te reproduceren.
Gaan we een laagje dieper dan komen we bij de laag terecht die je ouders hebben aangebracht. De laag die mede bepalend is hoe jouw eigen laag is ontstaan.
De laag van je ouders:
Deze laag is de laag die jouw ouders of opvoeders hebben aangebracht. Daar liggen alle dingen die gebeurd en gedaan zijn door hun. Daar liggen dus alle aspecten van je opvoeding waar jij in eerste instantie door gevormd bent. Daar ligt dus ook een soort van basis-programmering.
Deze laag ontstaat op het moment van de conceptie en is wat minder bekend dan de eerste laag, omdat we geen bewuste herinneringen hebben van onze eerste paar levensjaren. Dit komt omdat het brein de eerste paar jaren niet in staat is om waarnemingen ordelijk op te slaan. Wat niet ordelijk opgeslagen is, kan ook niet ordelijk gereproduceerd worden. Van de allereerste jaren van ons leven hebben we over het algemeen hooguit wat onduidelijke flarden maar geen complete herinneringen.
Er zijn uitzonderingen:
Bijvoorbeeld mensen die op hele jonge leeftijd erg heftige dingen mee hebben gemaakt.
Soms kunnen mensen daar namelijk wel complete herinneringen van hebben. Dit ontstaat doordat heftige gebeurtenissen soms diepe indrukken in het bewustzijn veroorzaken. Dan is het een andere route gegaan dan gebeurtenissen die via het brein worden opgeslagen in het brein, en zo in je bewustzijn terechtkomen.
Gaan we nog een laagje dieper dan komen we uit op de basis laag: de laag die mede bepalend is geweest waarom je juist deze ouders hebt, juist op die datum bent geboren, juist dit lichaam hebt, de reden waarom je man of vrouw bent.
De basis laag:
Onder de laag van je ouders, ligt de laag van jouw oorsprong; dat wat jouw leven heeft doen ontstaan, juist toen op dat moment en juist daar bij die ouders. Wanneer deze laag is ontstaan weten we niet. Wanneer is je diepste en oudste verleden is begonnen en wanneer het leven is begonnen, dat weten we gewoon niet. Hier gaan we dan ook het gebied van de mystiek in. Het gebied wat nog gehuld is in de mist, grotendeels onzichtbaar en ontastbaar. Toch is dit een hele belangrijke laag, omdat daar het begin ligt van wie we zijn geworden en daar liggen de werkelijke redenen en oorzaken van alles wat zich daarna in je leven heeft afgespeeld en dus ook wie je nu bent.
Stuitchakra
Die basis laag zit in het onderste deel van je romp, de bodem, daar waar zich ook het stuitchakra bevindt. Het stuitchakra is het chakra waar de verbinding tussen jou en de aarde ligt, de verbinding tussen jou en de tijd en tussen jou en de wereld. Daar ligt dus de basis, verbondenheid met het leven. Alles rust daarop, alles ontstaat daaruit en dat is dus een diep gegeven. Diep in je lichaam maar ook tot diep in de tijd terug….
Als je met die basis laag, bewust contact kunt maken, zou je dus ook weer contact kunnen maken met al die basisgegevens en met die basisverbondenheid met jezelf en de wereld.
Als die verbinding weer hersteld zou kunnen worden, zou zoiets als eenzaamheid dan nog bestaan?
Feit is dat je verbonden bent met deze wereld, je bent verbonden met deze aarde en met alles en iedereen wat daarop is en is geweest.
Heb jij wel eens gelezen over:
Het ‘’Zero point field’’, of over ‘’morfogenetische velden’’ (Rupert Shelldrake), of over mensen die aangeven dat alles één is en verbonden is met elkaar, dan zul je erachter komen dat we feitelijk altijd verbonden zijn met elkaar. We kunnen niet, níet verbonden zijn, want we komen allemaal uit dezelfde bron.
Juist daar, in dat gebied van die basis laag, daar waar die verbindingen liggen, daar vinden we denk ik de echte zingeving en de echte doelen van ons leven en beleven. Als we die kunnen pakken, dan vervalt de vermeende noodzakelijke afhankelijkheid naar anderen.
Hoe meer ik die basis laag exploreer, hoe meer ik te weten kom waarom ik ben zoals ik ben, waarom ik doe zoals ik doe, waar ik vandaan kom en waar ik heen ga en waarom het nu is zoals het nu is. Dan ga ik ook steeds meer de verbanden en verbindingen zien en voelen tussen mij, mijn wereld, mijn verleden en mijn toekomst.
Als ik dat allemaal kan overzien, of al kan ik daar maar een klein stukje van overzien, dan denk ik dat ik al veel beter weet wat mijn doel en betekenis is. Dan staat alles in het hier en nu niet meer los of op zichzelf, dan is er samenhang en zal ik meer kunnen snappen wat het moment van nu doet met mij, in mij en wat het vraagt van mij. Ik denk dat als die verbinding er is, eenzaamheid definitief niet meer kan bestaan. Dan kun je nog wel alleen zijn, maar nooit eenzaam…
Angst is een slechte raadgever
Het probleem met de diepte in gaan bij jezelf is, dat je daar ook gaat tegenkomen wat ooit in die diepte is weggestopt. Daar liggen namelijk ook de pijnlijke zaken waar je destijds niet mee om wilde, durfde of om mocht gaan en waar je nu liever niet meer naar om kijkt.
Daar liggen dus allerlei onderdrukte gevoelens van bijvoorbeeld angst, pijn, wanhoop, miskenning en schuld. De angst voor die dingen is vaak de reden waarom mensen liever niet naar binnen gaan en dat wat ze nodig denken te hebben, liever buiten zichzelf gaan zoeken.
Dat dan betekenis, doel, zingeving in anderen mensen wordt gezocht, zoals in je kinderen of in je relatie, of het wordt gezocht in zaken zoals je werk, je religie, je status, geld, seks, macht, drugs, alcohol, bekendheid of succes.
Zingeving en doel
Hoogstwaarschijnlijk zal je daar dan ook behoorlijk afhankelijk van worden omdat de vervulling of bevrediging daaruit vaak maar zeer tijdelijk is en de elke keer weer terugkerende leegte, bijvoorbeeld in de vorm van eenzaamheid, blijft vragen om invulling en opvulling.
Die afhankelijkheid is een link ding, want afhankelijkheid schept een toenemende mate van machteloosheid en machteloosheid is de bakermat van een depressie, met alle nare gevolgen van dien.
Bij dieren zit zingeving en doel overigens wat meer in de collectiviteit van de soort. Niet de zin en het doel van één mier, maar van het collectief mieren. Eén mier kan nagenoeg niets doen, een miljoen mieren daarentegen kunnen enorm veel doen. Het aantal geeft het individu bescherming, richting, betekenis, zingeving en doel, en daar binnenin is elke mier weer van onschatbare waarde.
Bij mensen zit dat iets anders in elkaar. Daar geeft het aantal juist een druk op het individu. En als je niet oppast ontneemt de beweging van het aantal, de betekenis van het individu en daarmee mogelijk ook de zin en het doel van juist dat ene leven. Zin en doel zit bij mensen juist in het individuele vlak en kan vaak nog sterker tot uitdrukking en groei komen in verbinding met anderen.
Eén – zaam, één zijn in het samenzijn….
Rob